Gdańsk

Starania Władysława Łokietka o odzyskanie Pomorza Gdańskiego

Władysław Łokietek po koronowaniu się na króla w 1320 r nie zaprzestał swoich starań związanych ze zjednoczeniem wszystkim ziem, które należały do Polski jeszcze w czasach Bolesława Chrobrego.

Po utracie Pomorza Gdańskiego w 1309 r władzę nad tym regionem przejął Zakon Krzyżacki. Krzyżacy byli odpowiednio zorganizowani zarówno pod względem potyczek zbrojnych jak i dyplomatycznych, przez co walka z nimi była bardzo utrudniona. Etapy starań Łokietka o odzyskanie dla Polski dostępu do morza można podzielić na sądowe i zbrojne.

Już w 1312 r odbył się pierwszy proces ryski związany z bezprawnym przejęciem Gdańska przez Zakon Krzyżacki. Polska strona do aktu oskarżenia dołączyła m.in. dokument opisujący „wydarzenia gdańskie” – czyli mordowanie mieszkańców miasta przez rycerzy Zakonu. Dalszy etap zmagań sądowych trwał już po koronacji Łokietka. W 1321 r Komisja papieska obradująca w Inowrocławiu wydała wyrok przychylny stronie Polskiej.

Krzyżacy mieli zwrócić pomorze Polsce i wypłacić odpowiednie odszkodowanie za straty jakie poniosła Polska wskutek utraty ważnych pod względem gospodarczym i militarnym terenów. Krzyżacy jednak nie uznali wyroku. Zignorowali decyzję Komisji papieskiej gdyż nie obawiali się większych konsekwencji ze strony Watykanu czy Niemiec. Gwarancje bezpieczeństwa dawały im szerokie znajomości z przedstawicielami największych dworów w ówczesnej Europie.

Drugim etapem walki Łokietka o pomorze są już potyczki zbrojne. W 1326 r przy wsparciu księcia litewskiego Giedymina, próbował zbrojnie przeciwstawić się Zakonowi. Pomimo mężnej walki i kilku zwycięskich bitew nie udało się niestety odzyskać Gdańska i całego pomorza. Nie spełniło się zatem marzenie Łokietkach o zjednoczeniu wszystkich ziem polskich. Sytuację przypieczętował pokój kaliski zawarty w 1343 r pomiędzy Krzyżakami a potomkiem Władysława – Kazimierzem Wielkim, który potwierdzał przynależność Pomorza Gdańskiego do terenów Zakonu.